From Towards Equality to Reinforcing Inequality: Processes of Gender De-equalisation
Ritu Dewan
२७ सप्टेंबर २०२५
_Fifty years after the landmark Towards Equality report, India finds itself at a troubling crossroads. Instead of moving closer to gender justice, we are witnessing what economist and feminist scholar Ritu Dewan calls “gender de-equalisation.” A trailblazer in her own right, she has been President of the Indian Association for Women’s Studies, cofounder of the Feminist Policy Collective, the first…
.png)
पुरुष उवाच विरुद्ध मिळून साऱ्याजणी: युरोपियन इतिहासातील एक लढाई
डॉ. चंद्रशेखर फणसळकर
१६ सप्टेंबर २०२५
एकोणिसाव्या शतकातील एक ख्यातनाम ब्रिटिश तत्त्वज्ञ आणि व्यक्तिस्वातंत्र्याचा खंदा समर्थक जॉन स्टुअर्ट मिल यानं त्याच्या ‘द सब्जेक्शन ऑफ वुमन’ या स्त्रीवादी दीर्घ निबंधामध्ये लिहिलं आहे - ‘स्त्री’ ‘खरोखर’ काय आहे हे सहजपणे कळणं शक्य नाही, कारण ज्या समाजात स्त्रियांवर पुरुष वर्चस्वाचा प्रभाव नव्हता असा समाज आजपर्यंत कधीच अस्तित्वात नव्हता. अर्थात या मानवरचित समाजरचनेत स्त्रीचं खरं रूप ज्याप्रमाणे मोड…
.png)
गुलजारांच्या कवितेतील स्त्रीभान
भारत सोळंके
१५ सप्टेंबर २०२५
गुलजार म्हणजे केवळ कवी नाहीत, तर चित्रपट, गीतं, कथा, पटकथा यांसारख्या प्रत्येक माध्यमातून मानवी भावविश्वाची खोल जाण ठेवणारे संवेदनशील सर्जक आहेत. भारत अंकुशराव सोळंके आपल्या या लेखात गुलजारांच्या कवितांमधून उलगडलेल्या स्त्रीभानाचं सूक्ष्म विश्लेषण करतात. भामीरीसारख्या कवितेतून फाळणीच्या जखमा सहन केलेल्या स्त्रीचं चित्रण, रेपसारख्या कवितेतून समाजातील विकृतींवर प्रहार, पडोसीमधून घरातील स्त्रीच…
.png)
Contribution of Three Foreign Feminist Scholars in Phule-Ambedkarite Historiography
Dr. Lata Pratibha Madhukar
१५ जुलै २०२५
In the expansive yet selective terrain of Indian historiography, the contributions of anti-caste reformers like Mahatma Phule, Savitribai Phule, and Dr. B.R. Ambedkar have long remained sidelined, especially in mainstream academic and feminist discourses. Contribution of Three Foreign Feminist Scholars in Phule-Ambedkarite Historiography, written by Dr. Lata Pratibha Madhukar, offers a compelling …
‘व्हॉइसेस फ्रॉम द मार्जिन’ – दलित स्त्रीवादी माहितीपट भाग- १
प्रा.संजयकुमार कांबळे
३० जून २०२५
‘व्हॉइसेस फ्रॉम द मार्जिन’ हा माहितीपट आणि त्यावर आधारित लेख, दलित स्त्रिया, त्यांचे अनुभव, लेखन, संघर्ष आणि सक्षमीकरण यांचं जिवंत आणि ठसठशीत चित्र आपल्यासमोर मिळून साऱ्याजणी मासिकाचे अभ्यासू स्नेही संजयकुमार कांबळे उभं करतात. ही केवळ विदारक कहाणी नाही, तर ही दलित स्त्रियांनी आपली व्यथा शब्दांतून, कवितेतून, आत्मकथनातून मांडत सामाजिक अन्यायाला थेट भिडवलेली जाणीव आहे. प्रा. माया पंडित यांच्या अभ्यास…
‘व्हॉइसेस फ्रॉम द मार्जिन’ – दलित स्त्रीवादी माहितीपट भाग- २
प्रा.संजयकुमार कांबळे
३० जून २०२५
‘व्हॉइस फ्रॉम द मार्जिन’ या माहितीपटाच्या विषयीचा पहिला भाग वाचलात ना? या दुसऱ्या भागात आपल्याला दलित स्त्री लेखनातील प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्वांची एक अभूतपूर्व आणि हळूहळू उलगडणारी झलक मिळते; ज्यांनी स्वतःचे अनुभव हे केवळ वैयक्तिक कथा म्हणून न मांडता, त्यातून एक सामूहिक इतिहास उभा केला. बेबीताई कांबळेंपासून प्रज्ञा पवार, कुमुद पावडे, उर्मिला पवार, उषा अंभोरे, शांताबाई कांबळे यांच्यापर्यंत साऱ्या ल…
Reclaiming Roots, Resisting Marginalisation: The Second Mahila Kisan Sammelan: A Documentation of a Decade’s Journey and Emerging Possibilities
Gargi Mangulkar
२१ जून २०२५
At a time when mainstream agrarian discourse continues to marginalise the very hands that sow our sustenance, the 2nd National Mahila Kisan Sammelan stands as a powerful testament to feminist resistance rooted in soil, struggle and solidarity. What unfolded in Pune was not just a conference; it was a collective assertion of identity, where women farmers from across India came together to claim the…
या चैका! (महिला अंतराळयात्रींचा संघर्ष)
सुकल्प कारंजेकर
२८ मार्च २०२४
“मी सीगल बोलतेय. इकडे सगळं ठीक आहे. मला इथून खुलं क्षितिज दिसतं आहे: निळसर नितळ क्षितिजापलीकडे गडद अवकाशाचा खोल महासागर दिसतो आहे. तो मला खुणावतो आहे. इथून पृथ्वी खूप सुंदर दिसत आहे.” -
व्हॅलेंटीना तेरेश्कोव्हा (पहिल्या महिला अंतराळयात्री) यांच्या उद्गाराचा स्वैर अनुवाद
ऑक्टोबर २०१९मध्ये क्रिस्टिना कोच आणि जेसिका मेर या अंतराळयात्रींना एक महत्त्वाचं काम देण्यात आलं. पृथ्वीपासून सरासरी ४०…
'मिळून साऱ्याजणी' पुरस्कृत विद्या बाळ अध्यासन प्रकल्प - 2
गीताली वि. मं.
१८ सप्टेंबर २०२३
युनोनं 1975 हे वर्ष जागतिक महिला वर्ष म्हणून जाहीर केलं त्याला 2025 मध्ये पन्नास वर्ष पूर्ण होतील, त्यानिमित्त 1975 ते 2025 या 50 वर्षात महिलांसंदर्भात सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक, राजकीय, कायदे, कला, क्रीडा, आरोग्य, शिक्षण, विज्ञान, तंत्रज्ञान, शेती, पर्यावरण, उद्योग आदी क्षेत्रात विशेषतः महाराष्ट्रात काय काय महत्त्वाच्या ठळक घटना, घडामोडी झाल्या त्याचा सामान्य स्त्री, पुरुष आणि एल.जी.बी.टी.आय.क…
